Drinkwater, het kan ook anders..

Goed drinkwater is een schaars goed op onze overbevolkte aarde. Jaarlijks sterven 1,5 miljoen kinderen door gebrek aan water of door het drinken van vervuild water. In sommige gebieden wordt letterlijk oorlog gevoerd om drinkwater, bijvoorbeeld Israël en Palestina. Slechts twee procent van het water op onze aarde is zoet, de rest is zout zeewater. Het drinken van zout zeewater is dodelijk. We kunnen het wel drinkbaar maken door het zout te verwijderen, maar dat is niet zo'n makkelijke opgave. Zout is een taai goedje, maar slimme oplossingen zijn nu voor handen.

Australiërs drinken al uit zee

Ontziltingsfabrieken worden al gebouwd én gebruikt in een aantal droge gebieden. Australië loopt voorop, dit is logisch, omdat Australië op enkele gebieden na een kurkdroog continent is. De overheid adviseert haar inwoners niet te zingen onder de douche, te dagdromen of andere 'nutteloze' activiteiten te ontplooien :).

De australische fabrieken maken gebruik van 'omgekeerde osmose'. Zeewater wordt door membramen geperst met microscopisch kleine gaatjes. Het zout past niet door die gaatjes, maar water wel. Aan de andere kant van het membraan komt dus het zoete water terecht. De laatste fabriek die daar gebouwd is, kan de hele stad Melbourne van drinkwater voorzien. De fabriek heeft een capaciteit van 150 biljoen liter water per jaar.

TNO gaat een stapje verder

'Onze' jongens bij TNO hebben de techniek van 'omgekeerde osmose' doorontwikkeld. Zij zijn er in geslaagd om tegen lage kosten drinkwater te maken uit zeewater. Het onderzoeksinstituut gebruikt daarvoor de gepatenteerde 'Memstill'-technologie. Memstill is in principe een combinatie van distillatie en membraanfiltratie. Het kan op duurzame wijze toegepast worden met behulp van industriële restwarmte. TNO heeft reeds een proefopstelling geplaatst in Singapore en maakt daarbij gebruik van de restwarmte van de Senoko vuilverbrandingsfabriek. Sinds 2006 wordt er op deze manier schoon drinkwater geproduceerd.

Bij grootschalige toepassing komen de kosten per kubieke meter water ongeveer op 40 cent. Bij 'omgekeerde osmose' liggen de kosten tussen de € 0,50 en € 1,80 per kubieke meter. Een complete installatie kan in een zeecontainer gebouwd worden. Het maakt het vervoeren van dergelijke installaties vrij eenvoudig en het kan wereldwijd toegepast worden. TNO en het nederlandse bedrijfsleven hebben plannen om deze goedkope techniek wereldwijd commercieel te gaan maken.

Elimelech, McCutcheon en McGinnis

Deze drie uitvinders hebben wel een heel vreemde methode uitgevonden. De Israëliër en de twee Amerikanen kunnen met dezelfde energie 5 keer zoveel zoet water produceren uit zeewater.

Het idee? Maak water zouter dan zeewater en er zal vanzelf schoon water aan onttrokken worden.

Het klinkt absoluut onlogisch en je moet er maar opkomen. Het idee werkt ongeveer als volgt: Het brouwsel van zout water wordt niet gemaakt met behulp van keukenzout, maar met zout dat bestaat in gasvorm zoals ammoniumbicarbonaat. Naast het kunstmatige zoute water wordt zeewater gebruikt. Bij verwarming van het water tot 40 graden celsius zal het opgeloste zout uit elkaar vallen in de twee gassen ammoniak en kooldioxide. Het zout verdampt letterlijk uit het water, zodat zoet water overblijft. De gassen die zo uit het water verdampen, kunnen weer hergebruikt worden om ammoniumcarbonaat van te maken.

Om het water op te warmen is natuurlijk energie nodig. Maar ook deze methode kan gebruik maken van industriële restwarmte om zo efficiënt en goedkoop mogelijk drinkwater te produceren. Voldoende zonlicht is vaak geen probleem in warme en droge gebieden. Daarom is de eventuele toepassing van zonnecollectoren een zeer goed alternatief, als er geen industriële restwarmte voor handen is. Het zou mooi zijn als we in de nabije toekomst met behulp van het zoute zeewater en de razendsnelle ontwikkeling in de ontziltingstechnieken, de woestijnen weer groen kunnen maken. De potentie van deze ontwikkeling is in ieder geval enorm. Zout zeewater hebben we namelijk meer dan genoeg. Eigenlijk zou er niemand meer van dorst om hoeven te komen.